СО СИ­ЛА УБА­ВИ­НА НЕ БИ­ДУ­ВА

05.08.1998

Пред не­кој ден, спро­ти Илин­ден, слат­ко се из­насме­ав на еден ви­ц што рас­ка­жу­ва кол­ку мно­гу се из­ра­ду­вал еден пен­зи­о­нер ко­га дознал де­ка го­ди­на­ва, во прва­та не­де­ла на ав­густ, не­ма да се ра­бо­ти во по­не­дел­ни­к со ог­лед на то­а што праз­ни­кот се па­ѓа во ви­кен­дот. Уни­вер­зи­тет­ски­те про­фе­со­ри, ба­ре­м ле­те, мно­гу ли­ча­т на пен­зи­о­не­ри­те: има­ат бес­ко­неч­но дол­ги фе­рии, во ко­и не­де­ли­те не се раз­ли­ку­ва­ат мно­гу од ра­бот­ни­те де­но­ви. Осо­бе­но го­ди­на­ва!

По не­ми­ли­те нас­та­ни од лан­ски­от Илин­ден (ис­ту­ра­ње­то на во­да­та од ус­та­та врз об­ле­ка­та на прет­се­да­те­лот на Ре­пуб­ли­ка­та и не­го­во­то ис­вир­ку­ва­ње за вре­ме на праз­нич­ни­от го­вор), го­ди­на­ва не­кој се се­тил да го пра­ти први­от чо­век на држа­ва­та на си­гур­но, во не­как­ва ка­ра­у­ла, ка­де што со вој­нич­ка­та ат­мос­фе­ра, не­ма те­о­ри­ја да се пов­то­ри так­во неш­то. А за да не му се слу­чи неш­то слич­но на мла­ди­от бес­тра­шен бо­ре­ц про­тив ок­то­по­ди и дру­ги га­дин­ки, овој­па­т (ве­лат!) то­а тре­ба­ло да го оне­воз­мо­жа­т око­лу пет­сто­ти­ни по­ли­ци­ја­ци и три­е­сет спе­ци­јал­ци. Та­ка, со ог­лед на то­а што се­ко­е из­не­на­ду­ва­ње бе­ше ис­клу­че­но, мо­ра да приз­на­м де­ка са­ма­та пар­тис­ка просла­ва на Илин­ден не ме ин­те­ре­си­ра­ше прем­но­гу, па праз­ни­кот (на ови­е мор­ни­ча­во ви­со­ки тем­пе­ра­ту­ри) ми по­ми­на глав­но во друш­тво на уба­ва­та кни­га “Louis Philippe e Louis XVIII” на Мишел По­ња­тов­ски.

Фа­ла му на Бо­га што принцот По­ња­тов­ски нав­ре­ме се пов­ле­че од по­ли­ти­ка­та и им се по­све­ти на ис­то­рис­ки­те ис­тра­жу­ва­ња, па та­ка и нас­та­на ова де­ло, што во не­ко­и ас­пек­ти е ин­те­рес­нo и за ма­ке­дон­ски­те при­ли­ки. Кни­га­та, име­но, збо­ру­ва за та­мош­на­та “тран­зи­ци­ја” по про­те­ру­ва­ње­то на На­по­ле­он, што Францу­зи­те, ка­ко на­род кој са­ка пре­циз­ност, ја на­ре­ку­ва­ат “рес­тав­ра­ци­ја”. (Па­те­м ре­че­но, ва­ка би мо­ра­ло да се на­ре­ку­ва и она што го пра­ви­ме, од­нос­но што би тре­ба­ло да го пра­ви­ме, во Ма­ке­до­ни­ја: рес­тав­ра­ци­ја на гра­ѓан­ско­то оп­штес­тво, ко­е т.н. ко­му­нис­ти го раз­не­би­ти­ја во пе­ри­о­дот од 1945 год­н­на до де­нес.) Во не­ко­и клуч­ни точ­ки слич­нос­та со Ма­ке­до­ни­ја е еви­ден­тна: ка­ко што Луј XVIII им ја дол­же­ше сво­ја­та (пов­ра­те­на) кру­на на странци­те, та­ка и на­ша­та рес­тав­ра­ци­ја глав­но се дол­жи на пот­ре­би­те и за­лож­би­те на странци­те.

Ко­га но­ви­на­ри­те пред не­ко­е вре­ме рас­пра­шу­ва­а еден аме­ри­кан­ски ге­не­рал за то­а што ќе би­де­ло со аме­ри­кан­ски­те вој­ни­ци ако ООН еден ден ре­ша­т да ја пре­ки­на­т ми­си­ја­та на пре­вен­тив­на­та во­е­на дип­ло­ма­ти­ја, чо­ве­кот со вој­нич­ка ис­кре­нос­т крат­ко от­се­че: “Wе аrе hе­ге tо ѕtау!” (Дој­дов­ме ту­ка за да ос­та­не­ме!).

Де­но­ви­ве, во пред­ве­чер­је­то на тре­ти­те по ред сло­бод­ни из­бо­ри во Ма­ке­до­ни­ја, еден друг ге­не­рал, со ис­то так­ва вој­нич­ка ис­кре­ност, ни по­ра­ча де­ка вла­да­та на Бра­не и ком­па­ни­ја (кол­ку ни­е Ма­ке­донци­те и да ја до­жи­ву­ва­ме ка­ко нес­по­соб­на, несмас­на, па ду­ри и ара­мис­ка), тие, од дру­га­та стра­на на Го­ле­ма­та Ба­ра, ја сме­та­ле за “мно­гу се­ри­оз­на ли, мно­гу важ­на ли”, Гос­под ќе го зна­е ка­ко се из­ра­зи.

И ка­ко што Францу­зи­те не лу­ду­ва­а прем­но­гу по Бур­бо­ни­те, вра­те­ни со по­мош на стран­ски­те ба­јо­не­ти, та­ка ни во Ма­ке­до­ни­ја лу­ѓе­то не се чув­ству­ва­ат прем­но­гу среќ­ни ко­га аме­ри­кан­ски­те ге­не­ра­ли ва­ка (без сра­м и пер­де) си ги ис­ка­жу­ва­ат сво­и­те сим­па­ти­и за пре­вап­ца­ни­те ква­зи-ко­му­нис­ти. (За ова по­себ­но би тре­ба­ло да се пог­ри­жи да ин­фор­ми­ра г. Хил, кој, ина­ку, во си­те сво­и ин­тер­вју­а упор­но нас­то­ју­ва да нѐ убе­ди де­ка не­го­ва­та зем­ја не под­држу­ва ни­ко­го по­себ­но во Ма­ке­до­ни­ја). Но, зна­еј­ќи де­ка аме­ри­кан­ски­те прет­се­да­те­ли, вер­но, се ме­ну­ва­ат на се­ко­и че­ти­ри/осум го­ди­ни, но не и аме­ри­кан­ски­те ге­не­ра­ли, што ќе ре­че: аме­ри­кан­ска­та вој­ска плус ЦИА, лу­ѓе­то ов­де­ка по­ве­ќе им ве­ру­ва­ат на ге­не­ра­ли­те одош­то на по­ли­ти­ча­ри­те.

Се­пак по­стоја­т и суш­тес­тве­ни раз­ли­ки по­ме­ѓу францус­ка­та рес­тав­ра­ци­ја од 1814 и на­ша­та од 1991 го­ди­на: та­му на че­ло на овој про­цес бе­ше францус­ка­та ле­ги­тим­на ди­нас­ти­ја (Бур­бо­ни­те), кај нас, то­а се прес­то­ре­ни­те, пре­вап­ца­ни­те ква­зи-ко­му­нис­ти, што (ќе приз­на­е­те) во­оп­што не е ис­то.

От­та­му и мо­же­ше да се слу­чи Луј XVIII да до­не­се дек­рет со кој се ос­та­ва­ат во си­ла про­даж­би­те на имо­ти­те на емиг­ри­ра­но­то бла­го­род­ниш­тво, што ги нап­ра­ви францус­ка­та држа­ва по Ре­во­лу­ци­ја­та. И, што ми се чи­ни уш­те по­важ­но, да до­не­се дек­рет со кој се приз­на­ва но­ва­та (На­по­ле­о­нов­ска) вој­нич­ка арис­ток­ра­ти­ја, што не­сом­не­но бе­ше еден вид “на­ци­о­нал­но по­ми­ру­ва­ње”, за кое, кај нас, упор­но (а бе­зус­пеш­но) во­ју­ва мо­јот школ­ски дру­гар и при­ја­тел, д-р Ди­ми­тар Ди­мит­ров.

Мно­гу е таж­но то­а што чо­век од­нап­ред зна­е де­ка “на­ци­о­нал­но по­ми­ру­ва­ње” кај нас не­ма и (со ова­а власт) не мо­же да има. До­тол­ку по­ве­ќе што душ­ма­ни­те на ма­ке­дон­ски­от на­род (на си­те че­ти­ри стра­ни од све­тот) мно­гу бр­гу и мно­гу ефи­кас­но нап­ра­ви­ја так­во на­ци­о­нал­но по­ми­ру­ва­ње.

Во Срби­ја, на при­мер, ак­ту­ел­на­та вла­да ја со­чи­ну­ва­ат ква­зи-чет­ни­ци и бив­ши ква­зи-ко­му­нис­ти. Во Гр­ци­ја мо­же да се вра­та­т си­те Гр­ци по род од гра­ѓан­ска­та вој­на (што ќе ре­че – ко­му­нис­ти­те, па ду­ри и Ма­ке­донци­те, што ќе ѝ се за­кол­на­т на вер­нос­т на Гр­ци­ја, приз­на­вај­ќи ги но­ви­те то­по­ни­ми).

Во Ал­ба­ни­ја за нас злог­лас­ни­от Ба­ли ком­ба­тар е сос­та­вен дел од та­мош­ни­от пар­ла­мент. Ако имав­те од­зе­мен имот во Со­фи­ја (ду­ќа­ни, ста­но­ви) ви­е де­нес се­ка­ко го има­те пов­тор­но во сво­и раце (или за не­го до­би­ва­те за­куп­ни­на, рен­та, ки­ри­ја). Единстве­но ни­е Ма­ке­донци­те, еден пај­тон лу­ѓе, ни­ка­ко да се по­ми­ри­ме ме­ѓу се­бе, иа­ко, спо­ред за­ко­нот, и нај­теш­ки­те кри­вич­ни де­ла што за­ем­но си ги пра­вев­ме во ме­ѓув­ре­ме се ап­со­лут­но зас­та­ре­ни. Но, се раз­би­ра, ни то­а на­ци­о­нал­но по­ми­ру­ва­ње не мо­же да се слу­чи ту­ку-та­ка.

Пре­дус­лов за не­го би бил: про­ме­на на влас­та, што првин (при­о­ри­тет над при­о­ри­те­ти­те!) би ги ис­пра­ви­ла кри­ми­нал­ни­те неп­рав­ди на ква­зи-ко­му­нис­ти­те (обеш­те­ту­вај­ќи ги и ре­ха­би­ли­ти­рај­ќи ги жрт­ви­те, а не за­се­гај­ќи во стек­на­ти­те пра­ва на они­е што до нив дош­ле bona fide). За ова­а го­ле­ма цел Ли­га­та за де­мок­ра­ти­ја (на­пол­но бе­зус­пеш­но, ева!) се за­ла­га од сво­е­то по­стое­ње до де­нес, а неј­зи­ни­те “сен­за­ци­о­нал­ни ус­пе­си” на из­бо­ри­те ре­чо­ви­то збо­ру­ва­ат за то­а кол­ку неј­зи­ни­те иде­и ин­тим­но се при­фа­ќа­ат во овој без­на­деж­но по­де­лен на­род.

Ту­ку здрав­је, со си­ла уба­ви­на не би­ду­ва! Мо­же­би просла­ва­та на след­ни­от Илин­ден ќе би­де ма­лу по­и­нак­ва од ови­е што ве­ќе пе­де­се­ти­на го­ди­ни (по ис­т ур­нек) се пов­то­ру­ва­ат на Меч­кин Ка­мен и по­ши­ро­ко. Са­мо, не дај Бо­же, да се сме­на­т са­мо плу­ка­чи­те!

###

Сакате да продолжите со читањето на останатите 319 колумни? Обезбедете си примерок
Оваа колумна е само една 319-те издадени во збирката наречена едноставно „Колумни“. Оваа книга како и сите останати во издание на Фондацијата Ѓорѓи Марјановиќ не се продаваат на „традиционален“ начин туку се добиваат како благодарност за вашата донација. Финансиските средства обезбедени од донациите ќе бидат употребени за помош при школување и вработување на деца без родители, што е една од нашите стратешки определби.

Инструкции за нарачување

За да ја добиете оваа книга, кликнете на копчето Донирај во горниот десен агол и во полето за забелешка наведете ја адресата на која сакате да ви биде доставена книгата. Донирајте износ по Ваш избор во Фондот за школување на Фондацијата Ѓорѓи Марјановиќ а ние книгите заедно со автограмот од авторот ќе ги доставиме на Вашата домашна адреса. При нарачката, во полето Белешка за нарачката, задолжително наведете „Колумни“.

Забелешка: Можете да донирате износ по ваш избор но не помал од 1500 ден + поштарина. Поштарината за испорака во Македонија изнесува 130 денари. За испорака надвор од Македонија, ве молиме контактирајте нé претходно.